Na przygotowanie dobrej kawy w ciśnieniowym ekspresie kolbowym składa się wiele czynników. Ważna jest kawa (najlepiej wysokiej jakości, świeżo mielona tuż przed parzeniem), istotny jest młynek (najlepiej żarnowy, gwarantujący drobny i równy przemiał) oraz cały dodatkowy osprzęt taki jak tamper, waga itp. Bez wiedzy i umiejętności osoby przygotowującej kawę też będzie ciężko o dobry napar 🙂 Najważniejsza sprawa to oczywiście sprawy ekspres, mówiąc sprawny mam tu na myśli nie tylko to, aby zapewniał nam odpowiednią temperaturę i ciśnienie wody, lecz również to, aby był czysty i gotowy do procesu parzenia.

Zaniedbanie ekspresu i jego czystości często skutkuje zaburzeniami procesu przygotowywania kawy. Nie trudno o przytkanie prysznica z którego wypływa woda, czy sitka znajdującego się w portafiltrze. Musimy sobie więc uświadomić, że dbanie i prawidłowa konserwacja ekspresu do kawy nie tylko uchroni nas przed częstym oddawaniem go do naprawy, ale przede wszystkim jest jedną ze składowych, która pozwala nam na uzyskiwanie, a więc i cieszenie się kawą najwyższej jakości.

W tym artykule postaram się omówić czynności, które należy regularnie wykonywać jeśli przygotowujemy kawę w domowym ekspresie kolbowym – niektóre czynności nie są konieczne, a wręcz zakazywane, wszystko zależy od rodzaju ekspresu i jego budowy dlatego powinniśmy się zapoznać z instrukcją obsługi oraz zaleceniami producenta. Wszystko po to, aby Państwa sprzęt jak najdłużej pozostawał bezawaryjny, a kawa w nim przygotowywana niezmiennie wyjątkowa 🙂

Warto na początku zdać sobie sprawę dlaczego ekspres kolbowy wymaga czyszczenia i odkamieniania. To jak szybko i w jakim stopniu będzie zakamieniał się ekspres zależy od tego jaka woda będzie używana do przygotowywania kawy. Im woda twardsza tym szybciej pojawia się problem z kamieniem – tym samym częściej musimy odkamieniać sprzęt. Osoby które mają twardą wodę w kranie na pewno wiedzą co dzieje się w czajniku, czy to elektrycznym, czy tym który stawiany jest na kuchence, po pewnym czasie gotowania w nim takiej wody. Podobnie dzieje się z ekspresem – to oczywiste. Aby ograniczyć to zjawisko warto filtrować wodę, którą następnie wlewamy do zbiornika w ekspresie lub stosować filtry w ekspresie o ile posiada on taką opcję. Na rynku jest wiele dzbanków filtrujących, które mogą okazać się pomocne dla wszystkich którzy zmagają się z twardą wodą. Tak jak wspominałem to jak dużo kamienia będzie się odkładało w ekspresie zależy od wody, dlatego woda będzie determinowała to z jaką częstotliwością konieczne będzie odkamienianie ekspresu. Woda miękka nie będzie dla nas aż tak uporczywa, trzeba jednak pamiętać, że w niej również znajduje się pewna ilość minerałów które odkładają się w postaci kamienia. Dlatego raz na jakiś czas warto odkamienić ekspres.

Jak przebiega odkamienianie ekspresu kolbowego?

Na rynku znaleźć możemy środki odkamieniające w płynie bądź w tabletkach. Bez względu czy użyjemy płynu czy tabletek, sama zasada użycia tych środków, czyli odkamieniania ekspresu kolbowego wygląda następująco:

• Przyrządzamy roztwór odkamieniający, zazwyczaj producenci podają na opakowaniach zalecane proporcje;
• Wlewamy roztwór do zbiornika na wodę w ekspresie (należy pamiętać aby wyjąć wcześniej filtr wody);
• Włączamy ekspres i przepuszczamy niewielką ilość roztworu przez kolbę (grupę) i dyszę spieniającą, po czym wyłączamy ekspres;
• Odczekujemy 20 min, włączamy ekspres i przepuszczamy resztę roztworu przez kolbę i dyszę spieniającą i wyłączamy ekspres;
• Odczekujemy kolejne 20 min, dolewamy świeżej, czystej wody
  (bez środków odkamieniających) do zbiornika na wodę, włączamy ekspres i całą wodę przepuszczamy przez kolbę i dyszę spieniającą w celu przepłukania ekspresu z środka odkamieniającego;
• Jeśli mamy wątpliwości czy całość środka odkamieniającego została wypłukana, możemy powtórzyć poprzedni krok.

Bardzo ważne jest, aby nie mylić odkamieniania ekspresu z jego czyszczeniem. Podczas odkamieniania pozbywamy się kamienia, który osadza się na obwodach, podzespołach ekspresu. Odkamieniając ekspres nie usuniemy zabrudzeń, tłuszczów i innych substancji, które mogą znaleźć się w ekspresie. Aby tego dokonać musimy użyć środków czyszczących.

Czyszczenie ekspresu kolbowego

Zasada czyszczenia ekspresu kolbowego wygląda następująco:

• W portafilter (kolbę) wkładamy specjalne, ślepe sitko (bez dziurek przez które przepływa kawa);
• Wsypujemy do ślepego sitka (założonego do kolby) proszek czyszczący (ilość wg sugestii producenta);
• Dopinamy portafiler do grupy i włączamy przycisk odpowiedzialny za parzenie kawy, odczekujemy 5 sekund i wyłączamy parzenie kawy;
• Odczekujemy kolejne 5 sekund i znów włączamy parzenie. Taki cykl (cały krok 3) powtarzamy pięciokrotnie;
• Odpinamy portafilter z grupy, czyścimy ślepe sitko z resztek proszku czyszczącego;
• Powtarzamy krok nr 3, z tą różnicą, że teraz robimy to bez proszku czyszczącego. Ma to na celu wypłukanie resztek środka czyszczącego z elementów ekspresu;
• Odpinamy kolbę i przepuszczamy przez kilka sekund wodę w celu przepłukania.

Należy również pamiętać o myciu samej kolby (portafiltra). Robimy to pod bieżącą wodą. Wyjmujemy z niej sitko i wszystkie elementy myjemy wodą i gąbką tak aby pozbyć się osadu z kawy, tłuszczów, tak aby przede wszystkim miejsca które mają styczność z kawą były czyste. Sprawdzamy również samo sitko, czy oczka nie są zatkane. Jedną z możliwości czyszczenia samej kolby i sitka jest moczenie jej w roztworze przyrządzonym z wody z proszkiem czyszczącym. Należy jednak pamiętać aby po takim zabiegu dokładnie wypłukać wszystkie elementy, zanim zaczniemy przygotowywać kawę.

Czyszczenie dyszy do spieniania mleka

Kolejnym elementem o który musimy zadbać jeżeli chodzi o konserwacje ekspresu do kawy jest dysza do spieniania mleka. Jeśli przygotowujemy kawy mleczne, a do spieniania i podgrzewania mleka używamy dyszy, oczywistym jest, że pozostają na niej resztki mleka. Aby zachować dyszę w czystości warto stosować się do następujących kroków:

• Po każdym spienianiu mleka powinniśmy przetrzeć dyszę wilgotną ściereczką i przepuścić przez nią przez kilka chwil parę wodną tak aby pozbyć się pozostałości mleka zarówno na dyszy jak i w jej wnętrzu. Należy uważać, ponieważ można przy tej czynności poparzyć, jeśli nie zachowamy uwagi.
• Warto również co jakiś czas przeczyścić dyszę specjalnym środkiem (zazwyczaj w płynie) do tego przystosowanym.

Przygotowujemy roztwór w dzbanku do spieniania mleka – zazwyczaj jest to około 30 ml środka na 500 ml wody, jednak i w tym przypadku najlepiej będzie jak zastosujemy się do wytycznych (proporcji) producenta środka czyszczącego. Zanurzamy głęboko dyszę w roztworze i zaczynamy spienianie. Po czyszczeniu dyszy w roztworze należy powtórzyć czynność z zastosowaniem czystej wody, aby przepłukać dyszę ze środków chemicznych. Jeśli korzystamy z dyszy parowej od czasu do czasu, warto również przed samym spienianiem mleka przepuścić przez nią przez chwilę parę wodną, która ją przeczyści i odświeży. Przy okazji pozbędziemy się wody, która mogła się zebrać w dyszy.

Ekspres kolbowy jest urządzeniem przy pomocy którego przyrządzamy napar, który następnie spożywamy. Miejmy to na uwadze i nie zaniedbujmy czyszczenia i odkamieniania ekspresu. Jeśli ekspres będzie dobrze eksploatowany odwdzięczy nam się lepszą kawą, a jego poprawne funkcjonowanie na pewno potrwa dłużej. Nikt z nas nie chce pić kawy z resztkami z poprzednich dni, ani takiej z posmakiem zepsutego mleka. To jak będzie smakowała kawa przyrządzona w domowym zaciszu zależy tylko od nas, naszej świadomości i podejścia do tematu. Dbajmy o swój kawowy sprzęt. Szkoda życia na picie niedobrej kawy 🙂